Makrokosmos (2001)

"Mali bohaterowie" to opowieść o codzienności dzieci zmagających się ze skomplikowanymi schorzeniami. Ich życie wygląda inaczej od tego, które wiodą ich rówieśnicy – muszą dzielić je między domem a szpitalem. Jednak trudne położenie nie pozbawia ich radości i pragnienia normalności oraz beztroski – oddają się zajęciom teatralnym, grają w piłkę, uwielbiają kalambury. Z odwagą i wdzięcznością doświadczają każdego kolejnego dnia – świadome kruchości i piękna własnego istnienia. W swojej pamięci kolekcjonują niezwykłe obrazy: chwilę gdy od dawna nie odczuwały bólu, mogły swobodnie śmiać się lub oddychać. Nic nie jest w stanie stanąć im na drodze do szczęścia.

Morze jest źródłem życia, ale może być również niemym świadkiem okrutnych zbrodni i tragedii. Woda to nie tylko H2O. Woda ma pamięć, która potrafi zakonserwować wspomnienia. Ocean nosi w sobie historię całej ludzkości. To w nim skupiają się wszystkie głosy pochodzące z Ziemi i z kosmosu. To tu znaleźć można rząd zagubionych dusz, bez nagrobka, pozostawionych samym sobie do końca. Woda ma jednak swój własny głos i szczególnego rodzaju rolę do spełnienia – odbiera impulsy z gwiazd, aby dalej przekazać je żywym stworzeniom. Woda to także najdłuższa granica Chile. 2670 mil chilijskiego wybrzeża to największy archipelag świata i jednocześnie krajobraz o niemal nadprzyrodzonym pięknie. Są tu wulkany, góry i lodowce, ale również głosy ludzi rdzennej Patagonii, pierwszych angielskich żeglarzy oraz politycznych ofiar reżimu Augusto Pinocheta. Patricio Guzmán stara się uchwycić ten wielopłaszczyznowy kontekst w swoim niezwykle poetyckim filmie będącym częścią dyptyku, w którym, tak jak w "Nostalgii za światłem", podejmuje on temat pamięci i nierozliczonej przeszłości historycznej własnego kraju. Woda jest tu spajającym wszystko elementem i to właśnie przez nią przemawia historia Chile. Wybieramy się w podróż od czasów kolonialnych do dyktatury Augusto Pinocheta, od eksterminacji rdzennej ludności Patagonii do brutalnego zabójstwa przeciwników politycznych chilijskiego reżimu. Morze było niemym widzem tych zdarzeń, które nigdy nie zostały w Chile publicznie rozliczone. Tytuł filmu ma symboliczne znaczenie. Częściowo zainspirowany został znalezionym przez filmowca guzikiem od koszuli zaklinowanym w wydobytych z morza szynach, które wykorzystywano kiedyś do zatapiania zwłok ofiar reżimu Pinocheta. Perła odnosi się z kolei do Roberta FitzRoya, który zapłacił nią za wolność rdzennego przedstawiciela Yaghan Jemmy’ego Buttona, wywiezionego do Wielkiej Brytanii w roli zakładnika. Przepełniony poezją film przemawia szczególnego rodzaju melancholią, dzięki której nawet najbardziej ukryte prawdy mają szansę odzyskać swój własny głos.

Film jest próbą uchwycenia fenomenu Macieja Parowskiego, redaktora stojącego za sukcesami kilku pokoleń pisarzy polskiej fantastyki. Jego biografię obserwujemy na tle burzliwe zmieniającej się historii: od zmagań z PRL, przez przeprowadzenie największego pisma literackiego, okres transformacji, po narodziny internetu i zmierzch słowa drukowanego. O Macieju opowiedzą nam jego współpracownicy, bliscy oraz eksperci science fiction. Ich wspomnienia w zabawny i poetycki sposób komentuje poprzez animowane sekwencje komiksowe alter ego Parowskiego. Matt Parey to cichy bohater drugiego planu w stylu Alfreda z Batmana, bez którego główni bohaterowie nie mogliby działać efektywnie.